Menu Sluit menu
< terug naar nieuwsoverzicht

Citizen science en de Belgische Federale Wetenschappelijke Instellingen

12 januari 2023 kwamen de Federale Wetenschappelijke Instellingen van België samen in het Africamuseum in Tervuren om ervaringen uit te wisselen rond citizen science. Dat deden ze naar aanleiding van de Europese Mutual Learning Exercise over Citizen Science. Annelies was vanuit Scivil aanwezig om het Vlaamse citizen-sciencelandschap toe te lichten en leerde heel wat boeiende nieuwe citizenscience-initiatieven kennen. 

Africamuseum

Een overzicht van citizenscience-initiatieven aan de Belgische Federale Wetenschappelijke Instellingen: 

  • Het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) verzamelt weerobservaties van burgers via de KMI-smartphone app. Met deze data proberen ze om zeer lokale weerfenomenen - zoals hagel en sneeuw - beter te voorspellen en accuratere waarschuwingen uit te sturen. Door lokale weerstations aan te sluiten op het WOW-Be platform kunnen burgers ook bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek naar het Stedelijk Hitte-eiland en de validatie van de weermodellen.
  • De Koninklijke Sterrenwacht van België monitort aardbevingen in België. Burgers kunnen mee helpen om de aardbevingsimpact in kaart te brengen via de "Heeft U een aardbeving gevoeld" vragenlijst. Daarnaast worden kleine accelerometers of bewegingssensoren geplaatst bij mensen thuis voor het AcceleROB project, om de versnelling van de grondbeweging bij een aardbeving te meten. Ten slotte kunnen burgers ook helpen om zonnevlekken te herkennen op tekeningen gemaakt met de zonnetelescoop in het VAL-U-SUN project. 
  • Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid, roept burgers op om tekenbeten te rapporteren in het TekenNet-project. Zo willen ze de risico’s van tekenbeten voor mensen in kaart brengen. Via muggensurveillance.be kunnen burgers ook helpen om exotische steekmuggen te monitoren. Naast deze crowdsouring-initiatieven werkt Sciensano ook aan co-creatie project, CIVISANO, om socio-economische verschillen in gezondheidsbevorderende levenstijl aan te pakken, samen met specifieke doelgroepen. 
  • Ook het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie heeft reeds geruime ervaring met citizen science. In het Radio Meteor Zoo project droegen sinds 2016 meer dan 18.000 vrijwilligers bij aan het identificeren van meteoren via het online platform Zooniverse. 
  • Het Africamuseum lanceerde reeds 5 crowdsourcing-projecten op het DoeDat-platform, waarbij burgers kunnen helpen bij het transcriberen van teksten om zo een virtuele collectie te helpen opbouwen. Ook werken onderzoekers van het Africa-museum samen met burgers in Afrika om tropische parasitaire ziekten te monitoren (ATRAP-project) en om natuurrampen en hun impact in kaart te brengen (HARISSA-project).
  • Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen werkt samen met burgers van o.a. het Nord Seal Team om zeezoogdieren te monitoren aan de Belgische kust. Daarnaast zijn er ook heel wat citizen scientists die naar het museum komen om er bij te dragen aan de entomologische collecties. Deze burgerwetenschappers verrichten veldwerk, beheren de in house collectie en dragen bij aan de digitalisatie ervan.  
  • De Staatsarchieven van België werken reeds sinds 2007 samen met meer dan 150 burgerwetenschappers om huwelijkscertificaten te digitaliseren via DEMOGEN (DEMography & GENealogy). Andere projecten focussen zich op de digitalisatie van gratiebrieven (PARDONS),  vroegmoderne rechtbankarchieven (ACCESS) en gevangenis registers (OUTLAW).
page-square2--black Created with Sketch.