Studie: De burger in Vlaamse burgerwetenschap
Hoewel er al Europese studies gedaan werden naar de demografie van burgerwetenschappers, zowel op Europees niveau als in andere landen, hebben we daar in Vlaanderen nog weinig zicht op. Daartoe voerden we in 2020 een bevraging uit bij Vlaamse burgerwetenschappers, die peilde naar demografische kenmerken, de motivaties en ervaringen bij citizen science. We vatten de voornaamste resultaten kort samen. Het uitgebreide rapport vind je onderaan het artikel.
Wie zijn de Vlaamse burgerwetenschappers?
De resultaten van de bevraging volgen de algemene trend dat burgerwetenschappers gemiddeld ouder en hoger opgeleid zijn dan de gemiddelde burger in Vlaanderen. Daarnaast namen aan onze bevraging meer mannen (59%) dan vrouwen (41%) deel, al blijkt dit sterk projectafhankelijk.
De Vlaamse burgerwetenschapsprojecten
Een grote diversiteit aan projecten kwam naar boven bij de vraag aan welke burgerwetenschapsprojecten de respondenten reeds hadden deelgenomen. De burgerwetenschappers leerden de projecten veelal kennen via het internet of via een kennis. Niet geheel onverwacht zijn projecten rond natuur in de overgrote meerderheid, gevolgd door projecten rond geschiedenis en luchtkwaliteit. De bevraagde burgerwetenschappers uit gebieden met een lagere bevolkingsdichtheid namen vaker deel aan projecten rond natuur, waar de bevraagde burgerwetenschappers uit gebieden met een hogere bevolkingsdichtheid procentueel gezien dan weer meer deelnamen aan projecten rond de thema's luchtkwaliteit en mobiliteit.
Motivaties en ervaringen van burgerwetenschappers
Bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek blijkt de grootste motivator te zijn voor de burgerwetenschappers. Maar burgers nemen ook deel, simpelweg omdat het leuk is, en om bij te leren. De motivator om invloed uit te oefenen op mijn omgeving, lijkt in mindere mate belangrijk, maar is vooral voor burgerwetenschappers die deelnemen aan projecten rond het thema mobiliteit van tel.
De burgerwetenschappers houden er veelal een positieve ervaring over aan hun deelname. Zo vinden ze hun deelname aan een project zowel leuk als leerrijk, en voldeed het in de meeste gevallen aan hun verwachtingen. We zagen ook dat de mate waarin het project aan de verwachtingen van de respondent beantwoordde, positief samenhangt met hoe leuk of leerrijk de deelname werd gevonden. Daarenboven heeft het merendeel van de burgerwetenschappers het gevoel gewaardeerd te worden door de organisatoren van het project. Dit alles zorgt voor een algemene positieve ervaring.
EWI-financiering en de burgerwetenschappers
Het merendeel van de projecten die door de burgerwetenschappers vernoemd werden, zijn projecten die niet door EWI gesubsidieerd werden (69%). De burgerwetenschappers die deelnamen aan projecten die wel gesubsidieerd werden door EWI, waren over het algemeen jonger en namen pas vrij recent een eerste keer deel aan een burgerwetenschapsproject.
De resultaten van deze bevraging bieden meer inzicht in de demografie van de Vlaamse burgerwetenschappers, waardoor zowel beleidsmakers als projectaanbieders in het uitdenken of uitvoeren van burgerwetenschapsprojecten bewuster kunnen omgaan met de burgerwetenschappers die bijdragen in hun project.
