Nieuwe data en inzichten voor beleidsvoering

Via citizen science kan een lokaal bestuur bijkomende data en inzichten verzamelen om beleidsvoering te onderbouwen. In het kader van de beheers- en beleidscyclus (BBC) verwacht de Vlaamse overheid dat steden en gemeenten hun meerjarenplan onderbouwen vanuit een omgevingsanalyse en dat ze hun doelstellingen opvolgen via indicatoren. Niet over alle thema’s liggen de data daarvoor klaar. Gegevens uit citizen science vormen een interessante aanvulling op de bestaande databronnen en leveren vaak nieuwe kennis en inzichten op over de gemeente.

In het bijzonder laat citizen science toe om veel data op korte tijd bijeen te brengen, meer gedetailleerde data te verzamelen, of data te sprokkelen die anders verborgen blijft. De kostprijs voor de stad of gemeente blijft doorgaans beperkt omdat het werk hoofdzakelijk door vrijwilligers wordt uitgevoerd. We illustreren ons punt over fijnmazige dataverzameling graag met twee voorbeelden:
● Door de plaatsing van ‘telramen’ (sensoren aan het raam) krijgen burgers en bestuur een diepgaand beeld van het verkeer in een wijk. Dit beeld is fijner dan het resultaat op basis van een paar tellussen of camera’s die door het bestuur worden geïnstalleerd;
● Over biodiversiteit op lokaal niveau bestaan zo goed als geen data. Via mijntuinlab.be krijgen burgers en bestuur zicht op de fauna en flora op microniveau, tot in de private tuinen. Ook de evolutie op vlak van biodiversiteit is waardevolle beleidsinformatie.

Twee kinderen bestuderen insecten in de tuin

Burgerwetenschappers verzamelen informatie over waterdoorlaatbaarheid, groengehalte en biodiversiteit van hun eigen tuin en delen die met het Mijn Tuinlab project. (Mijntuinlab.be) Foto: An Van Gijsegem

Citizen science faciliteert de beweging naar een meer datagedreven beleid. Op basis van betrouwbare data kan de lokale overheid haar regierol ten volle opnemen: afremmen, stimuleren, inspireren, etc.

Net zoals bij andere data kunnen de resultaten uit citizen science ingezet worden in de verschillende fasen van de beleidscyclus, zoals toegelicht in onderstaande box.

Citizen science in de verschillende fasen van de beleidscyclus

Beleidsvoorbereiding: met data uit citizen-scienceprojecten kan het bestuur de veranderende omgeving opvolgen en onderbouwde dossiers uitwerken. Sommige lokale besturen gebruiken citizen-sciencegegevens in de omgevingsanalyse van het bestuur, of gebruiken data uit Luftdaten om projectvoorstellen rond mobiliteit of klimaat te onderbouwen.

Beleidsbepaling: beleidsbeslissingen kunnen (bijkomend) onderbouwd worden door data uit citizen-scienceprojecten.

“We willen de modal split in onze stad wijzigen – het autoverkeer halveren en het fietsverkeer verdubbelen. Op basis van telramen die ons vertellen hoe het verkeer zich in de stad beweegt, maakt het bestuur onderbouwde beslissingen.”- geïnterviewde ambtenaar

Beleidsuitvoering: evolueren acties zoals gepland? Zit de uitvoering op schema? Via citizen-sciencedata kan een bestuur de stand van projecten in beeld brengen.

“We bekijken de data van Curieuzeneuzen meerdere keren per maand in het kader van advisering” – geïnterviewde ambtenaar milieudienst.

Beleidsevaluatie: hebben we met onze acties bereikt wat we wilden? Bereiken we de doelstellingen uit ons meerjarenplan? Via data uit citizen-scienceprojecten kan een bestuur haar beleid evalueren en waar nodig bijsturen. Zo worden bijvoorbeeld citizen-scienceprojecten rond het hitte-eilandeffect ingezet om de impact van het (lokale) klimaatbeleid te monitoren.

Meer lezen?
Wil je graag meer lezen over hoe citizen science kan bijdragen aan de beleidscyclus? In deze Europese rapporten verneem je hoe citizen science positief kan bijdragen aan het milieubeleid en de verschillende Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s).

Volgende pagina: Burgerbetrokkenheid verhogen